Saga hugsunar minnar um sjálfan mig og tilveruna er eitt frumlegasta og markverðasta rit sem íslenskur heimspekingur hefur skrifað. Hún er tilraun heimspekilega hugsandi alþýðumanns til að svara grundvallarspurningum mannlegrar tilveru.

Brynjúlfur Jónsson frá Minna-Núpi varð þekktur á sinni tíð fyrir fornfræðastörf, þjóðsagnasöfnun, sagnfræði og kveðskap. Hann var þó umfram allt heimspekingur. Saga hugsunar minnar kom fyrst út á prenti árið 1912. Hér birtist hún aftur ásamt bréfum og ritdómum sem henni tengjast. Haraldur Ingólfsson, heimspekingur, skrifar greinargóðan inngang um ævi Brynjúlfs, verk hans og hugsun.

Í þessu fyrsta bindi ritraðarinnar Sögu Íslands er ekki einvörðungu rakin saga þjóðarinnar í þrengri skilningi, heldur og saga landsins og þess umhverfis, sem öðrum fremur hefur mótað líf þjóðarinnar. Þetta bindi nær til ársins 1100 að svo miklu leyti sem unnt er að rekja atburði í tímaröð. Fjöldi mynda og uppdrátta er í ritinu lesmáli til frekari skýringa.

Hér er sögð saga 14. aldar sem kölluð er norska öldin. Bókin hefst á yfirliti um sögu Evrópu á síðmiðöldum sem ætlað er að vera baksvið Íslandssögunnar, enda margvísleg tengsl á milli. Í sögu norsku aldarinnar er greint frá ytri högum landsmanna og atvinnuvegum, landbúnaði, sjávarútvegi, iðnaði, verslun og siglingum, ennfremur frá daglegu lífi og störfum fólks, mataræði þess, skemmtunum, klæðnaði og ferðalögum. Í lok kaflans er vikið að stjórnmálum, rakin stjórnmálasaga Norðurlanda og lýst veraldlegri valdstjórn á Íslandi. Bókinni lýkur með sérstökum kafla um húsagerð og hýbýlahætti. Fjöldi mynda og uppdrátta er í ritinu lesmáli til frekari skýringar. Einnig eru þar ýtarlegar ritaskrár sem eiga að auðvelda lesendum að afla frekari fróðleiks.

Ritstjóri: Sigurður Líndal

Í níunda bindi Sögu Íslands er tekið fyrir tímabilið 1795-1874. Það hefst á endalokum Alþingis og upphafi Landsyfirréttar. Frá byrjun aldarinnar til 1815 geisaði mikill ófriður um alla Evrópu og m.a. stóð styrjöld milli Dana og Breta. Ísland lenti á áhrifasvæði Breta, en þeir viðurkenndu hlutleysi þess. Jörgen Jörgensen stóð fyrir byltingu á Íslandi 1809. Gerð er grein fyrir skóla- og menntamálum og vexti Reykjavíkur sem verður nú höfuðstaður Íslands, Í næsta þætti er tekið fyrir upphaf þjóðríkis á Íslandi. Gerð er grein fyrir hagvexti, fólksfjölda, þróun atvinnuvega og landstjórnarmálefnum. Þessu næst er rakin atburðarás frá lokum einveldis í Danmörku til stjórnarskrárinnar 1874. Loks er lýst fyrstu skrefum á lýðræðisbraut, þar á meðal lýðræðisstarfi almennings og breytingu á réttarstöðu kvenna. Bókmenntasagan í síðasta þætti er helguð rómantíkinni og henni lýkur þegar áhrifa raunsæisstefnunnar tekur að gæta.

Ritstjórar: Sigurður Líndal og Pétur Hrafn Árnason

Íslandssaga árin 1640-85. Endurskoðuð er söguskoðun frá tímum sjálfstæðisbaráttunnar við Dani um að öldin hafi verið dimm og dapurleg og víl og volæði einkennt landsmenn vegna kúgunar Dana, einokunar í verslun, einangrunar landsins, rétttrúnaðar og versnandi tíðarfars. Lengst af var góð tíð með miklum fiskafla, fólksfjölgun, nýbýlamyndun og hækkun jarðarverðs. Einokun verður með fullum þunga um 1670 og landsmenn áttu mikil samskipti við erlenda farmenn, bæði fiskimenn og kaupmenn. Glímt er við spurningar um framfarir og hnignun, framtaksleysi og kyrrstöðu og ætlaða bölvun einveldis og rétttrúnaðar. Allmikið segir frá búðarfólki og lausamönnum og hagsmunaárekstrum í samfélaginu. Árferði og hagir, verslun og viðskipti, híbýli, heilbrigðismál og samgöngur, veraldleg og kirkjuleg valdstjórn og Ísland og umheimurinn eru meginviðfangsefni. Bókmenntakaflinn er ítarlegasta yfirlit sem til þessa hefur verið samið um íslenskar bókmenntir frá siðbreytingu og fram á miðja átjándu öld. Rímur, galdrarit og sjálfsævisögur. Áhrif siðbreytingar og húmanisma á bókmenntir og fræðaiðkun skýrð og dregnar fram meginlínur í umfangsmikilli kveðskapariðju 16., 17. og 18. aldar. 

Mikil gróska einkennir íslenska myndlistarsögu 17. aldar enda koma þá fram í fyrsta sinn nafngreindir íslenskir listamenn og hafa verk þeirra varðsveist fram á vora daga. Þetta er tímabil kirkjugripa og af þeim hefur langmest varðveist. 

Fjöldi mynda prýðir þetta 7. bindi af Sögu Íslands, eins og hin fyrri, sem öll eru fáanleg.

Ritstjórar: Sigurður Líndal, Magnús Lyngdal Magnússon og Pétur Hrafn Árnason.

Áttunda bindið í ritröðinni Saga Íslands tekur til tímabilsins 1695-1795, auk þess er greint frá bókmenntasögu tímabilsins 1750-1840 og listasögu 18. aldar. Hér er fjallað um viðhorf landsmanna til 18. aldarinnar, gerð grein fyrir mannfjöldaþróun, stjórnskipun og stjórnsýslu, verslun og öðrum atvinnuvegum. Lengi var það trú manna að 18. öldin hefði verið öld hningnunar og einkennst af kúgun og niðurlægingu; þannig hafi drepsóttir, náttúruhamfarir og dönsk verslunareinokun haft afgerandi áhrif á þróun og viðgang mannlífs í landin. Þessi mynd er einhæf og ekki alls kostar rétt. Eftir 1750 verða til að mynda miklar framfarir í athafnalífi, lagður er grundvöllur að þéttbýlismyndun og um leið nútímaþjóðfélagi. Við lok 18. aldar verða skörp skil í íslenskri myndlistarsögu þegar gullöld hérlendrar kirkjulistar virðast líða undir lok. Um miðja öldina fer upplýsingin  að setja mark á bókmenntir og er saga þeirra rakin uns áhrifa rómantísku stefnunnar fer að gæta á fyrri hluta 18 aldar.

Ritstjórar: Sigurður Líndal og Magnús Lyngdal Pétursson