Þýðing: Ottó Másson, sem einnig ritar inngang og skýringar.

Hér eru prentaðar þrjár ritgerðir sem Karl Marx (1818-1883) birti hálfþrítugur upphaflega í tímaritinu Þýsk-frönskum árbókum árið 1844. Ritgerðirnar fjalla hver með sínum hætti um hugðarefni Marx á þessum tíma, sem kenna má við róttækt lýðræði og frelsun almennings úr klóm einveldis og harðstjórnar. Ritgerðunum fylgir ítarlegur inngangur eftir þýðandann, Ottó Másson, þar sem hann rekur rætur hugsunar Marx til hugsuða á borð við G.W.F. Hegel en einnig til þjóðfélagslegra aðstæðna á fyrri hluta 19. aldar. Hér birtist hinn umdeildi þjóðfélagsrýnir Karl Marx í nýju ljósi.

Þýðing: Jón O. Edwald.
Inngang ritar Örnólfur Thorlacius.

Í þessu riti fjallar austurríski líffræðingurinn Karl von Frisch um tilraunir sínar með hunangsbýflugur sem eru einar þær merkustu í dýrafræði 20. aldar, en von Frisch varð sá fyrsti til að skýra eitthvert athyglisverðasta fyrirbæri dýraríkisins, táknmál býflugna. Hann var á langri starfsævi sinni einna fremstur í flokki þeirra vísindamanna sem rannsaka atferli dýra og hlaut Nóbelsverðlaunin í læknisfræði fyrir rannsóknir sínar. Í þessari bók, sem byggð er á fyrirlestrum sem höfundur hélt við Cornellháskóla í Bandaríkjunum, segir hann frá tilraunum  sínum á alþýðlegan hátt með það að leiðarljósi að kynna leikmönnum uppgötvanir sínar og þær aðferðir sem hann beitti við rannsóknina. Tilraunir hans eru hugvitssamlegar og einfaldar en þaulhugsaðar og uppgötvanir um hegðun og eðli flugnanna hrífandi.

Bókin skiptist í þrjá kafla og skýrir sá síðasti sem fyrr segir frá áttaskyni hunangsbýflugna og hinum sérkennilega dansi sem þær nota til að tjá staðsetningu fæðunnar. Í hinum köflunum fjallar von Frisch um rannsóknir sínar á efnaskyni flugnanna og litaskyni þeirra, en hann sýndi fram á að þær greina liti og skynja þar að auki útfjólublátt ljós. Hér veitir hann leikum innsýn í aðferðir og hugsunarhátt vísindamannsins og víkur að ýmsum viðfangsefnum vistfræðinnar. Vísindamenn deildu hart um það hvort flugurnar tjáðu sig virkilega með eins nákvæmum og skýrum hætti og von Frisch taldi, og fannst ýmsum kenning hans eigna dýrum um of mannlega eiginleika, en þó fór svo að þær fengust að lokum staðfestar með óyggjandi hætti. Niðurstöðurnar eru stórmerkt umhugsunarefni hverjum þeim sem hefur áhuga á atferli dýra og þeirri spurningu að hvaða marki þau eru gædd hugsun og sálarlífi.

Í forspjalli sínu fjallar Örnólfur Thorlacius um feril von Frisch, uppgötvanir hans og atferli býflugna almennt.

J.R.R Tolkien er einn þekktasti rithöfundur heims eins og vinsældir skáldverka hans um Hringadróttinssögu og Hobbitann eru til vitnis um. En Tolkien var einnig mikilvirkur fræðimaður á sviði norðurevrópskra miðaldabókmennta, þ.m.t. hins íslenska bókmenntaarfs. Í þessari bók fá lesendur að kynnast fræðilegri skarpsskyggni þessa margrómaða höfundar. Hann beitir hárbeittu stílvopni sínu til að leiða fram nauðsyn þess að taka hið forna kvæði Bjólfskviðu til nýrrar skoðunar – lesa það upp á nýtt.

Arndís Þórarinsdóttir þýddi og Ármann Jakobsson ritaði inngang og skýringar.

Þýðandi: Þorbergur Þórsson.

Inngang ritar Þorsteinn Gylfason.

Ludwig Wittgenstein er talinn til áhrifamestu heimspekinga 20. aldar. Áhrifa hans gætir einkum í þeim greinum heimspekinnar sem kenndar eru við hugann og tungumálið en verk hans hafa líka orðið innblástur listamönnum og skáldum, enda þótt um öguð og á tíðum torskilin heimspekiverk sé að ræða.

Bláa bókin er fyrsta verk Wittgensteins sem kemur út á íslensku og ef til vill það aðgengilegasta, þótt hugmyndirnar sem undir liggja séu flóknar og margbrotnar. Höfundurinn útbjó hana upphaflega sem fjölrit handa nemendum sínum í Cambridge og dró hún nafn sitt af blárri hlífðarkápunni, en Wittgenstein gaf ekki út nema eitt heilt rit í lifanda lífi, þrátt fyrir að hafa varið miklum tíma við skriftir og endurskriftir.

Bláa bókin tilheyrir síðari hluta ferils Wittgensteins og hér birtist í verki sú aðferðafræði sem hann taldi að endurspeglaði hið raunverulega hlutverk heimspekinnar: að veita meðferð til að aflétta hinum andlegu óþægindum sem heimspekilegar spurningar tjá. Það sem við teljum vera heimspekileg vandamál eru í raun og veru dæmi um það hvernig tungumálið leiðir okkur í ógöngur. Okkur hættir til að halda að orðin í málinu hafi einhverja algilda merkingu og við misskiljum málfræði þeirra, til að mynda þegar við glepjumst til að halda að það „að hugsa sé athöfn sambærileg við að tala og að skrifa og hljóti þess vegna að hafa staðsetningu í líkamanum. Til að leiðrétta misskilning á borð við þennan, segir Wittgenstein, ber okkur að huga að því hvernig orðin eru notuð í daglegu tali, því merking þeirra er fólgin í notkuninni.

Þetta nýja sjónarhorn á heimspekina og tungumálið er eitt af því sem hvað helst hefur haldið nafni Wittgensteins á lofti. Hann vekur athygli á því að málinu er ekki ætlað eitthvert eitt sérstakt hlutverk, heldur eru notkunarmátarnir margir og lúta ólíkum lögmálum. Dæmi um þetta, sem hann nefnir málleiki, eru meðal annars að gefa skipanir, að lýsa hlutum eða atvikum, að segja sögur eða brandara, að setja fram tilgátur, að heilsa, þakka fyrir sig og biðja bænir.

Þorsteinn Gylfason ritar ítarlegan inngang að bókinni. Hann fjallar meðal annars um þróunina í hugsun Wittgensteins og hið menningarsögulega umhverfi sem mótaði hann, auk þess sem hann fer í saumana á ákveðnum heimspekilegum atriðum.

Safn til iðnsögu Íslendinga. Saga bifreiðaviðgerða og Félags bifvélavirkja á fyrri hluta aldarinnar.

Fyrra bindi ritverks um bifreiðaviðgerðir hérlendis, sem greinir frá upphafi og framvindu í bifvélavirkjun fram að síðari heimstyrjöld. Síðara bindið segir frá því hvernig var haldið Áfram veginn til nútíma.

Bækurnar Brotin drif og Áfram veginn … eru seldar saman í öskju

Saga þeirra grunnbreytinga sem áttu sér stað í Evrópu á 16. öld og barst hingað til lands sem siðbreyting. Bókin kom fyrst út 1997 undir nafninu Siðbreytingin á Íslandi og var lengi ófáanleg. Hér er hún aukin og bætt.

Útgafuár: 2013

Dauði harmleiksins eftir George Steiner kemur út í þýðingu Trausta Ólafssonar, sem einnig ritar inngang. Saga vestrænnar menningar er hér öll undir, og Steiner bregður á hana skýru ljósi kenningarinnar sem hann hefur fram að færa: að hið harmræma sé að mestu horfið úr samtíma okkar. Steiner má heita menntamaður af gamla skólanum, fjöltyngdur og margfróður með afbrigðum. Þessari miklu kunnáttu hans ber Dauði harmleiksins fagurt vitni. Hann fer yfir sögu harmleiksins frá tímum Forn-Grikkja fram á okkar daga og sýnir hvað við höfum misst þegar hin harmræna rödd hefur dofnað í leikhúsinu.

Dögun vetnisaldar er skrifuð af Þorsteini Inga Sigfússyni eðlisfræðiprófessor sem verið hefur í fararbroddi í heiminum við að kanna leiðir til þess að auka veg endurnýjanlegrar orku og orkubera, einkum vetnis. Höfundur hrífur lesandann með sér í ferð sem spannar allt frá upphafi heimsins, myndun efnisheimsins og fram til framtíðar. Allar tegundir orku eru kynntar og settar í samhengi og áhrif orkuvinnslu á umhverfið eru rakin. Loks kynnist lesandinn hvernig vetni og vetnistækni geta haft áhrif til breytinga og fer með höfundi um heiminn til þess að kynnast nýjungum í þessari framsýnu orkutækni.

Útgáfuár: 2008